Introduction :
हायड्रोपोनिक्स
हायड्रोपोनिक्स म्हणजे मातीचा वापर न करता वनस्पतींची लागवड करण्याची आधुनिक आणि कार्यक्षम पद्धत.त्याऐवजी, पोषक तत्वांनी समृद्ध पाण्याचे द्रावण वापरून वनस्पतींची लागवड केली जात असे ज्यामुळे सर्व आवश्यक खनिजे थेट मुळांना मिळतात. या तंत्रामुळे केवळ जागा वाचली नाही तर पारंपारिक शेतीच्या तुलनेत लक्षणीयरीत्या कमी पाणी देखील वापरले गेले, ज्यामुळे ते नियंत्रित वातावरण आणि शहरी शेतीसाठी आदर्श बनले.
हायड्रोपोनिक सिस्टीमचे अनेक प्रकार होते, प्रत्येकाची रचना वेगवेगळ्या प्रकारे
वनस्पतींच्या वाढीला अनुकूल करण्यासाठी केली गेली होती.
त्यामध्ये आपण दोन प्रकारच्या सिस्टिम बसवल्या आहेत .
- न्यूट्रिएंट फिल्म टेक्निक (NFT)
डीप वॉटर कल्चर (DWC)
- न्यूट्रिएंट फिल्म तंत्र (NFT)
न्यूट्रिएंट फिल्म तंत्रात उतार असलेल्या वाहिन्यांमधून वाहणाऱ्या पोषक तत्वांनी समृद्ध पाण्याचा सतत, उथळ प्रवाह समाविष्ट होता. वनस्पतींची उघडी मुळे या वाहिन्यांमध्ये लटकलेली होती, ज्यामुळे त्यांना पोषक तत्वे कार्यक्षमतेने शोषता येत होती. या सतत प्रवाहामुळे पाण्याचा एक पातळ “पटल” तयार झाला ज्यामुळे मुळांना एकाच वेळी ऑक्सिजन आणि पोषक तत्वे मिळतात. ही प्रणाली पुनर्प्रवाहित होत होती, ज्यामुळे ती पाण्याच्या कार्यक्षमतेसाठी आणि हिरव्या भाज्या आणि औषधी वनस्पतींसाठी आदर्श बनली.
- डीप वॉटर कल्चर (DWC)
- फ्लोटिंग राफ्ट सिस्टीम म्हणूनही ओळखले जाणारे, डीप वॉटर कल्चर पद्धत सुमारे २० सेमी खोलीच्या लांब, पाण्याने भरलेल्या कालव्यांचा वापर करत असे. या राफ्ट्समधील छिद्रांमध्ये बसवलेल्या जाळीच्या कुंड्यांमध्ये झाडे ठेवली जात होती. मुळे थेट ऑक्सिजनयुक्त पोषक द्रावणात बुडवली जात होती, ज्यामुळे जलद आणि निरोगी वाढ होते. ही पद्धत विशेषतः लेट्यूस आणि इतर वेगाने वाढणाऱ्या भाज्या वाढवण्यासाठी प्रभावी होती.
- आपण आता हायड्रोपोनिक शेती साठी पालक हे पिक घेणार आहोत .साठी मी एका ट्रे मध्ये कोकोपीट घेऊन त्यात पालक च्या बिया लावल्या आहेत .
