Objective (उद्देश) :

    • स्वयंपाक घरातील कामाचा वेग वाढवण्यासाठी आणि ताजा पदार्थ बनवण्यासाठी Instant गाजर हलवा मिक्स बनवणे.

    • इंधनाची बचत होते आणि कमी कार्बन फूड प्रिंट होतो.

    • जे लोक कामांमध्ये सतत व्यस्त असतात आणि त्यांना जेवण बनवण्यासाठी वेळ नसतो अशा लोकांसाठी हा पदार्थ गरम करून खाणे हा सर्वोत्तम पर्याय आहे.

    • शिजवताना व वाळवताना होणाऱ्या Nutrition Loss वरती काम करत आहोत व त्यावरती काही Value Addition करता येईल का त्यावरही काम करत आहोत.

Introduction:

Carrot is a Root vegetable (मुळ भाजी), Carrots are a particularly good source of beta carotene, fiber, vitamin K1, potassium, and antioxidants. Typically Orange in Color. गाजर हलवा हा पदार्थ भारत मध्ये गोड पदार्थ (Sweet Dish) म्हणुन ओळखला जातो. Gajar ka Halwa originally contained carrot, Milk, Ghee And Sugar then Many Other Ingredients like khova, Cardamom powder, Dry fruits.

15/05/2023

Dr. Dixit सर व प्रसाद सरांच्या मार्गदर्शन खाली प्रयोग बेस वर गाजर हलवा (Ready to mix) हा प्रकल्प ठरला आहे. Final Product हा आमचा पूर्ण Dry Product असेल त्या साठी आम्ही Solar Dryer चा वापर करणार आहोत. Solar Dryer मध्ये आपल्याकडे

  1. Flate Bed Polycarbonate Dryer
  2. Dom Dryer
  3. Sunny Dryer

असे 3 प्रकारचे ड्रायर आहेत. हे Dryer मी गाजर ड्राय करण्यासाठी वापरणार आहे.

Flat Bed Polycarbonate Solar Dryer

ह्या ड्रायर ला वरुण व साइड हून पूर्ण Polycarbonate Sheet लावलेली आहे आणि आत मध्ये black कलर चे मटेरियल लावलेल आहे. हे मटेरियल सूर्याच्या किराणा पासून जास्त Heat Absorb करते. आणि आत मध्ये येणारी Hot Air Product मधील Moisture घेऊन बाहेर जाते यासाठी ड्रायर ला खालच्या व वरच्या Side ला Inlet Outlet आहेत. अश्या प्रकारे प्रोडक्ट ड्राय होतो.

सुरवातीला आम्ही Row गाजर ड्राय करून Try Base वर हलवा बनवला. Teste नुसार आमच्या हे लक्षात आले की गाजर शिजत नाही. (Try Base वर हलवा बनवताना दुधाचा वापर केला आहे.) ह्या Feedback वरुण आम्ही गाजर सुरवातीला शिजऊन घेण्याचे ठरवले.15 तारखेच्या meting नुसार Drying Protocol ठरवला. त्या मध्ये 2 set केले.

set 1 : ह्या set मध्ये सुरवातीला गाजराचा कीस करणे त्या नंतर गाजराचा कीस Cooking करणे त्या नंतर तो कीस Drying करणे.

set 2: ह्या set मध्ये गाजर cooking करून घेणे नंतर त्याचा कीस करून drying करणे.

Drying Protocol

  • Selection of Carrot
  • washing
  • Peeling
  • Then Set 1 or Set 2 Protocol

17/05/2023

सेट 1 Drying Tryel घेतेली.

गाजर Weight – 1507gm

कीस करून व Cooking करून आलेल Weight – 1.038 gm

Temperature Reading

1st Day

Time Temperature
11:00 AM39°c
12:00 PM40
01:00 PM40
2:00 PM40
3:00 PM39
4:00 PM39
5:00 PM38

18/05/2023

2nd Day drying

10:00 AM38
11:00 AM45
12:00 AM48
1:00 AM48

After Drying Weight Carrot (Final Wt.)- 169 gm

Loss And Dry (LOD) = Initial Weight – Final Weight /Initial Weight*100

= 1038-169/1038*100

= 83.71 %

19/05/2023

set 1

गाजर – 510 gm

West काढून किसलेले गाजर – 438 gm

Water use for Cooking -500ml

Gas On Off Timing -8:58am To 9:20am

After Cooking weight (Initial wt.)-448gm

Time Temperature
10:00 AM40°c
11:00am43
12:00pm46
1;00pm46
2:00pm46
3:00pm43
4:00pm40
5:00pm40

After Drying Weight Carrot (Final Wt.)- 74

Loss And Dry (LOD) = Initial Weight – Final Weight / Initial Weight*100

=448-74/448*100

=83.48%

20/05/2023

Set 2

गाजर – 507

Water use for Cooking -600ml

Gas On Off Timing -8:55am To 9:16am

शिजवून झाल्यानंतर किस केलेले weight (Initial wt.)-448gm

TimeTemperature
10:00am43
11:00am44
12:00pm45
01:00pm46
02:00pm50
03:00pm45
4:00pm44
5:00pm42

After Drying Weight Carrot (Final Wt.)- 60gm

Loss And Dry (LOD) = Initial Weight – Final Weight / Initial Weight*100

=448-60/448*100

=86.60%

21/06/2023

set 1 set 2

Comparing Between Set 1 and Set 2 Product

Set 1 आणि set 2 मध्ये Drying झालेल्या Sample मध्ये Color Difference आलेला आहे.
Set 2 चा Color आहे असा राहिलेला आहे व set 1 चा Color थोडा White झालेला आहे.

दीक्षित सरांशी चर्चा केल्यानंतर Drying sample चा Gajar Halawa बनण्यासाठी Protocol तयार केला.

  1. गॅस शेगडीवर एका भांड्यात तुप गरम करावे व ते तुप Drying गाजर मध्ये मिक्स करून घ्यावे.
  2. एका कढई मध्ये दूध टाकावे.त्या गरम दुधा मध्ये साखर टाकावी साखर विरघळली की त्यात तुप मिक्स केलेले Drying गाजर मिश्रण मिक्स करावे.
  3. त्या नंतर त्या मध्ये वेलाची Powder व Dry Fruits घालावे.
  4. 5 ते 10 min मध्ये ते मिश्रण एकरूप होते.
  5. अशा पद्धतीने गाजर Halawa तयार करावा व ह्या मध्ये experimental नुसार changes होतील.

24.05.2023

Experimental Practical

Set 1

Drying Carrot- 25gm

Ghee-3gm

Milk-150ml

Sugar-42gm

वेलाची Powder-1Tsp

हे Experimental Practical वरील Protocol नुसार बनवलेला आहे.

Experimental Practical

Set2

Drying Carrot- 25gm

Ghee-3gm

Milk-150ml

Sugar-42gm

वेलाची Powder-1Tsp

हे Experimental Practical वरील Protocol नुसार बनवलेला आहे.

ह्या दोन्ही tryel चि Dixit सरांना sensory केली. सरांच्या Feedback घेतला आणि त्यांच्या Feedback नुसार Test, Texture and Color set 2 better than Set 1

Dixit सरांशी चर्चा झाल्यानंतर Dom Dryer वर trial घ्यायच ठरले.

26/05/2023

Dom Dryer

Carrot Weight- 517g

Timing of cooking- 9:46 to 10:03

शिजवून झाल्यानंतर किस केलेले weight (Initial wt.)-415g

Temperature Reading 1St Day

TimeTemperature( Inlet)Temperature(Outlet)
10:30am
11:00am
12:00pm
1:00pm
2:00pm
3:00pm
4:00pm
5:00pm
1st Day Reading Weight – 73g

Loss And Dry (LOD) = Initial Weight – Final Weight / Initial Weight*100

=415-71*415*100

=81.44%

28/05/2023

Temperature Reading 3rd Day

TimeTemperature (Inlet)Temperature(Outlet)
10:00am3739
11:00am3740
12:00pm3841
1:00pm3740
2:00pm3941
3:00pm3942
4:00pm3840
5:00pm3739
3rd Day Reading Weight – 64g

Loss And Dry (LOD) = Initial Weight – Final Weight / Initial Weight*100

=415-64/415*100

=84.57%

Dome Dryer Sample Color and Texture same like that Set 2 (Poly carbonate dryer)

29/05/2023

Experimental Practical

Drying Carrot- 20g

Ghee-2g

Milk-100ml

Sugar-30g

वेलाची Powder-1Tsp

Observation

Experimental Practical वरुण test, Color and Texture Same as it is set 2

Flat Bed polycarbonate Dryer मध्ये गाजर Dry होण्यासाठी 1 दिवस लागतो. Dom Dryer वर गाजर Dry होण्यासाठी 3 दिवस लागतो.

ह्या वरुण set 2 Drying procedure आणि Polycarbonate Dryer वापराने असे आम्ही ठरवले.

Set 2 Drying Procedure Problem and Solution

Drying झाल्यावर Dryer च्या Portion वरुण गाजर व्यवस्थित Remove होत नव्हते त्या Portion la ते चिकटून राहत होते. Dixit सरांशी चर्चा केल्या नंतर असे ठरले की Dryer च्या खालच्या Portion ला Edible Oil लावणे.

02/06/2023

गाजर-1022g

West काढून किसलेले गाजर weight – 940 g

Water use for Cooking -750ml

Gas On Off Timing -9:45am To 10:03am

After cooking weight-923g

Drying Reading

TimeTemperature
10:00am38
11:00am41
12:00pm42
1:00pm43
2:00pm42
3:00pm40
4:00pm38
5:00pm37

After Drying weight-141g

Loss And Dry (LOD) = Initial Weight – Final Weight / Initial Weight*100

= 923-141/923*100

=84.72%

03/06/2023

गाजर-2180g

West काढून किसलेले गाजर weight – 2112g

Water use for Cooking -2lit

Gas On Off Timing -8:41am To 09:03am

After cooking weight(Initial wt. )-282g

Time Temperature
10:00am35
11:00am38
12:00pm42
01:00Pm44
2:00pm44
3:00pm42
4:00pm42
5:00pm40
Temperature reading

After Drying weight (Final Weight)-141g

Loss And Dry (LOD) = Initial Weight – Final Weight / Initial Weight*100

= 2104-282/2104*100

=86.59%

5/06/2023

Experimental Practical

Sample=25g

Sugar=31g

milk=125ml

वेलाची Powder-1Tsp

Observation and Result:

ह्या Experimental Practical नुसार हे लक्षात आले की जे edible oil Dryer च्या खालच्या Portion ला लावले होते. ते Gajar ने absorb केले आणि हलवा बनवल्या नंतर तो test करताना त्याचा Off smell येत आहे. Dixit सरांशी चर्चा केल्यानंतर oil लावायचे cancel करून plastic bag घालच्या Portion ला वापरायचे असे ठरवले.

06/06/2023

गाजर-1022g

West काढून किसलेले गाजर weight – 2020g

Water use for Cooking -2lit

Gas On Off Timing -9:15am To 9:42am

After cooking weight(Initial wt.)-1755g

TimeTemperature
10:00am36
11:00am38
12:00pm38
1:00pm41
2:00pm41
3:00pm42
4:00pm41
5:00pm40
Temperature Reading

After Drying weight (Final Weight)-240g

Loss And Dry (LOD) = Initial Weight – Final Weight / Initial Weight*100

=1755-240/1755*100

=86.32%

07/06/2023

गाजर-2545g

West काढून किसलेले गाजर weight – 2079g

Water use for Cooking -2lit

Gas On Off Timing -8:56am To 9:14am

After cooking weight(Initial wt.)-2100g

TimeTemperature
10:00am35
11:00am36
12:00pm38
01:00pm40
2:00pm42
3:00pm41
4:00pm40
5:00pm39
Temperature Reading

After Drying weight (Final Weight)- 260g

Loss And Dry (LOD) = Initial Weight – Final Weight / Initial Weight*100

=2100-260/2100*100

=87.61%

08/06/2023

गाजर-2522g

West काढून किसलेले गाजर weight – 2205g

Water use for Cooking -2lit

Gas On Off Timing -9:00am To 9:26am

After cooking weight(Initial wt.)-2197g

Temperature Reading

TimeTemperature
10:00am35
11:00am37
12:00pm39
01:00pm40
02:00pm41
03:00pm40
04:00pm39
05:00pm38

Loss And Dry (LOD) = Initial Weight – Final Weight / Initial Weight*100

=2197-286/2197*100

=86.98%

12/006/2023

Experimental Practical

Drying Carrot- 40g

Ghee-4.8g

Milk-200ml

Sugar-42gm

वेलाची Powder-1Tsp

आपण गाजर हलवा मध्ये तूप add केले पण ते liquid foam मधे होते त्याला solid foam मधे substitute सापडल नाही म्हणून आम्ही तूप वपरण्याचा portion recipe मधून काढून टाकला.

गाजर-3007 g

West काढून किसलेले गाजर weight – 2670g

Water use for Cooking -2lit

Gas On Off Timing -9:00am To 9:26am

After cooking weight(Initial wt.)-2617 g

Temperature Reading

Time Temperature
10:00am32
11:00am34
12:00pm34
01:00pm35
02:00pm37
03:00pm36
04:00pm36
05:00pm36

Rainy season मुले dryer चे temperature maintain. झाले नाही त्यामुले product dry झाला नाही।

1st day drying weight – 402 g

2nd Day drying weight-345 g

तसेच 16 तारखेला गाजर 2603 gm row गजरा पासून 287 g dry sample भेटले.

Rainy season मुले solar dryer चे काम थांबले।

26 तारखेला Tryel घेऊन Product final केला।

खालील दिलेल्या video मध्ये सर्व Ingredient मिक्स केले आहेत।

गाजर =25 g

साखर =31 g

Dry fruits =4 g

वेलची =0.5 g


.Video ready mix गाजर हलवा.

ह्या ready to mix Pouche मध्ये

गाजर =41.5

पीठी साखर=51.5 g

Dry Fruits =6.5 g

वेलची =0.5 g

अस हे 100 g चे pouch आहे आणि 210 g Boiling milk मध्ये टाकून 5 min हलवत रहाने.

30 july च्या कार्यक्रमसाठी मी असे 25 Pouche तयार केले।

Label

Feedback साठी मी Akshada Thorat Dixit sir,आणि Ranjit sirana Pouche दिले.

Akshada Thorat Feedback